Peygamberimizin evlatlığı, Zeyd in boşandığı eşiyle evlenmesi konusunda, birçok yalan, yanlış bilgilerin söylendiği ve yazıldığını görüyoruz. Tabi tüm bunlar İslam düşmanları, ya da gerçekleri gereği gibi anlayamayan, din kardeşlerimiz diyebilirim. Gelin bu konuyu aklın ve Kur’an'ın ışığında anlamaya çalışalım. Önce ayeti yazalım.
Ahzab 37: Allah'ın kendisine nimet verdiği ve senin de kendisine yardım etiğin kişiye, “EŞİNDEN AYRILMA, ALLAH'A SAYGI DUY” dediğin anı hatırla! OYSA SEN, İÇİNDE ALLAH'IN AÇIĞA ÇIKARACAĞI BİR ŞEYİ GİZLİYOR VE İNSANLARDAN ÇEKİNİYORDUN. Hâlbuki Allah, çekinmeye daha lâyıktır. Müminlere, evlatlıkları eşlerinden ayrıldıklarında onların boşanmış eşleriyle evlenmelerinde bir sıkıntı olmaması için ZEYD, EŞİNDEN İLGİSİNİ TAMAMEN KESİP AYRILINCA ONU SANA NİKÂHLADIK. ALLAH'IN EMRİ KESİNLEŞMİŞTİR. ( Bayraktar Bayraklı Meali)
Zeyd peygamberimizin evlatlığıydı. Onu çok sevdiği için akrabası, halasının kızı Zeynep ile evlendirmişti. Zeynep zengin ve toplumda tanınmış bir insandı. Allah ın elçisi, özellikle daha önce köle olan ve Peygamberimiz tarafından azat edilerek evlatlık edindiği Zeyt ile halasının kzını evlendirmek istemesinin nedeni, amacı çok farklıydı. Zengin soylu bir kadınla, daha önce köle olmuş, azat edilmiş bir erkekle evlendirerek, toplum içinde yaşanan, BÜYÜK BİR TABUYU YIKMAK İSTİYORDU. Zeynep ise Peygamberimizle evlenmek istediğini, bir çok kez söylemesine rağmen, bu konuda bir karşılık Peygamberimizden göremediği anlatılır. Allah ın elçisinin, evlatlığı Zeyt ile Zeynep in evlendirme isteğine ve ısrarına karşı çıkamadıkları için, aile ve Hz. Zeynep bu evliliği kabul etmek zorunda kalmıştı.
Fakat Zeynep ile Zeyd geçinememişlerdi. Bu geçimsizliklerini bilen peygamberimiz ayette zikredildiği gibi, EŞİNDEN AYRILMA ALLAH A SAYGI DUY diye, evlatlık Zeyd i sürekli uyarmaktaydı. Fakat sürekli geçimsizliğini görünce peygamberimiz, boşanmalarına izin vermiştir. TABİ BU EVLİLİKTEN VE EVLİLİĞİN YÜRÜMEMESİNDEN, PEYGAMBERİMİZ BİRAZDA KENDİSİNİ SORUMLU TUTUYORDU.
Ayete dikkat ederseniz peygamberimiz, Allah ın açığa çıkaracağı şeyi bildiğin için, toplumdan çekiniyorsun diyor. Bu sözlere öyle yalan ve yanlış, peygamberimize iftira atacak anlamlar veriyorlar ve peygamberimizin, evlatlık Zeyd in eşinde gözü vardı da, onun için boşanınca, onunla hemen evlendi diyebilecek kadar, iftiracı rezil olabiliyorlar. Önce şunu söylemek isterim. Allah ayette, peygamberimizin içinden geçirdiğinin ne olduğunu, tam olarak söylemiyor. Bizleri ilgilendiren bu ayette anlatılmak istenendir. Elbette bu konuyu art niyetli olmayan herkes, Allah ın elçisinin aklından ne geçirdiğini, ayetlerin verdiği bilgiler ışığında ancak tahmin edebilir, tam olarak bilmemiz asla mümkün değil.
Peygamberimiz, özellikle halasının kızı ile daha önce köle olan evlatlığının, birazda kendisinin ısrarı ile evlendirilmesinden, kendisini sorumlu tutuyor. Zeynep in özellikle, Peygamberimizde gönlünün olduğu evlenmek istediği anlatılır. Boşanma durumunda birinci derece akrabası olan Zeynep in zor durumda kalıp, çevresinde dedikodulardan etkilenmemesi içinde, aklından acaba onunla evlensemde, onu bu zor durumundan kurtarıp, memnun etsem ne olur diye geçiriyor olması, kuvvetli ihtimaldir. Doğrusunu Allah bilir. Toplumun, evlatlığın boşanan eşi ile Peygamber evlenirmi, diyeceklerinden çekiniyordu. Çünkü gerçek evlat boşanmış bile olsa, eşiyle evlenme yasağı vardı. Ama bu farklıydı. İşte Allah ın elçisinin aklından bunları geçirdiği, bundan başka ne olabilir? Çünkü Zeyt ile Zeynebi özellikle, TOPLUMDA BİR TABUYU YIKMAK ADINA, EVLENDİRMEK İSTEYEN KENDİSİYDİ. Allah da bu konuda elçisine, bu ayetle yardımcı oluyor ve konuya açıklık getiriyor.
Ayetin devamına baktığımızda, evlatlığının boşadığı eşiyle Allah, elçisinin özellikle evlenmesini istiyor. YANİ EVLENME EMRİ ALLAH DAN GELİYOR. Hatta Zeynep, bizim nikahımız Arşta kılınmıştır şeklinde söylediği rivayet edilir. Ayeti anlamaya devam edelim.
"ZEYD, EŞİNDEN İLGİSİNİ TAMAMEN KESİP AYRILINCA, ONU SANA NİKÂHLADIK."
Nikâhlanma emri, direk Allah katından geliyor ve bunu yapmasının nedenini de ayet açıklıyor ve bakın ne diyor.
"MÜMİNLERE, EVLATLIKLARI EŞLERİNDEN AYRILDIKLARINDA, ONLARIN BOŞANMIŞ EŞLERİYLE EVLENMELERİNDE BİR SIKINTI OLMAMASI İÇİN."
Aslında burada anlatılmak istenen, evlatlığının boşanan eşiyle evlenebilirsiniz konusundan çok, anlatılmak istenen çok daha önemli bir konu var. Yoksa hangimiz böyle bir durumla karşılaşırız? Belki milyonda bir olasılık bile yok. Burada anlatılmak istenen, evlatlık konusuna dikkat çekmek ve bu konunun daha net anlaşılabilmesi adınadır.
Kur’an evlatlık edinilmesini yasaklamamış, önermiş düzenleme getirip, hep birlikte yaşayabileceğimizi dahi söylemiş, ama evlatlıklarınızın babalarını, soyunu unutturmadan onları yetiştirmemiz gerektiğini özellikle belirtmiştir. EVLATLIKLARIMIZIN KENDİ EVLADIMIZ GİBİ OLMADIĞI, ONUNDA BİR SOYUNUN, ANNE-BABASININ OLDUĞU ÖZELLİKLE UNUTULMAYIP, ANLAŞILMASI İSTENMİŞTİR.
Allah toplumun, bazı konuları daha iyi anlayabilmesi için, görevlendirdiği elçiler üzerinden anlaşılmasını sağlar. Unutmayalım peygamberimizin de anne bası çocukken ölmüş ve bir evlatlık olarak yetiştirilmiştir. Hatta kendiside Hz. Ali yi evlatlık olarak almış, daha sonra kendi kızıyla evlendirmiştir. Tüm bu olaylar tesadüf değil, toplumun bu konulara dikkatini çekmek ve konuların daha iyi anlaşılması içindir. ONUN İÇİN ALLAH IN ELÇİSİNDE, BİZLER İÇİN GÜZEL ÖRNEKLER VARDIR.
Peygamberimizin evlatlığının boşandığı eşiyle evlenmesi, kendi arzu ve isteğiyle değil, ALLAH IN EMRİYLE olduğunu, bu mantıkla değerlendirmeliyiz. Çünkü Peygamberimiz yazımda bahsettiğim nedenlerden dolayı, Zeynep i zor durumundan kurtarmak adına, evlenmeye niyet etmiş ama toplumdan çekinerek önce teklif etmemiştir. Allah ın emriyle evlilik gerçekleşmiştir. Ayetin sonunda belirtildiği gibi, ALLAH IN EMRİ GERÇEKLEŞMİŞTİR.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK