İslam toplumunda çok sorulan bir soruda, HZ. ÂDEM'DEN ÖNCE, İNSANLAR YAŞAMIŞ MIYDI. HZ. ADEM İLK İNSANMIYDI? Allah Kur’an'da bazı konularda çok açık bilgiler verdiği halde, bazı konularda detaya girmemiş ama bazı ayetler üzerinde dikkatle düşündüğümüzde, almamız gereken bilgileri çok şükür alıyoruz. Tabi bizler çok meraklı oluşumuzdan olsa gerek, bazı konularda detaylı açık bilgimiz olmadığı halde, kendi kafamızdan yada yanlış bilgilerden, ayetlerde geçen kelimelere farklı anlamlar vererek, yorumlar yapabiliyoruz. Lütfen unutmayalım, Allah'ın MUHKEM ayetleri üzerinde bizler YORUM YAPAMAYIZ, ancak üzerinde düşünebiliriz. Çünkü muhkem, şüphe duyulmayacak kadar anlamı açık, anlaşılan demektir.
İslam inancı, kesin kanıtlarla yaşanır ve konuşulur. Hatta Yusuf 40. ayette, “ONLAR HAKKINDA ALLAH, HİÇBİR KANIT İNDİRMEMİŞTİR. HÜKÜM YALNIZ ALLAH'IN DIR.” Diyerek, bizleri açıklamadığı konularda konuşmamızı yasaklamıştır. Eğer bir konuda bilgimiz yoksa, Kur’an bahsetmemişse, asla bizler bu konuda yorumlar yapmayıp, fikirler yürütmemeliyiz. Eğer Kur'an'da bazı işaretler vermiş ama detaya girmemişse, bizler ancak verilen bilgilerin sınırını aşmadan, konuyu anlamaya çalışmalıyız. Hz. Âdemden önce, başka insanlar ve onlardan çoğalan toplumlar gelmiş midir konusuna gelince. Bu konuda Kur’an'da çok fazla detaylı bilgi yoktur. Ancak bizlerin atası, Hz. Âdem ve eşi olduğu ayetlerde çok açık bir şekilde bildirilmiştir.
Çok meraklı oluşumuzdan olsa gerek, Kur’an'ın hiç bilgi vermediği konularda, çevremize sorular soruyor ve hoşumuza gidenleri de anlatmaktan, inanmaktan çekinmiyoruz. EĞER ALLAH BİR KONUDA KUR’AN'DA BAZI İPUÇLARI, KANITLAR VERMİŞ VE BİZLERİN DÜŞÜNMESİNİ İSTEDİĞİ KONULAR VARSA, ELBETTE ÜZERİNDE DÜŞÜNMELİYİZ, ARAŞTIRMALIYIZ. Sizlere Allah'ın bu konudaki bir uyarısını önce hatırlatmak isterim. Daha sonra konumuz hakkında konuşmaya devam ederiz.
Araf 33: DE Kİ: RABBİM ANCAK AÇIK VE GİZLİ KÖTÜLÜKLERİ, GÜNAHI VE HAKSIZ YERE SINIRI AŞMAYI, HAKKINDA HİÇBİR DELİL İNDİRMEDİĞİ BİR ŞEYİ, ALLAH'A ORTAK KOŞMANIZI VE ALLAH HAKKINDA BİLMEDİĞİNİZ ŞEYLERİ SÖYLEMENİZİ HARAM KILMIŞTIR. (Diyanet vakfı meali)
Bakın Allah, hakkında hiçbir bilgi vermediği konularda, konuşmamızı HARAM kıldığını söylüyor. Ama bizler Kur’an'ın bahsetmediği, kafamızdaki sorulara cevap bulabilmek adına öyle şeylere inanıyoruz ki, açıkça HARAM suçunu işliyoruz. Konumuza gelince. Hz. Âdemden önce başka insanlar, Âdemler gelmiş miydi sorusuna bazı ilahiyatçılar, Bakara 30. ayetten yola çıkarak şunları söylüyorlar. Önce ayeti yazalım.
Bakara 30: HANİ RABBİN MELEKLERE “BEN YERYÜZÜNDE BİR HALİFE (SORUMLU) GÖREVLENDİRECEĞİM” DEMİŞTİ. ONLAR “BİZ SENİ [HAMD]İNLE (ÖVGÜYLE) [TESBİH] EDİYOR (YÜCELTİYOR) VE KUTSALLIKLA ANIYORKEN, YERYÜZÜNDE BOZGUNCULUK ÇIKARMAKTA VE KAN DÖKMEKTE OLANI (İNSANI) MI HALİFE GÖREVLENDİRİYORSUN?” DEMİŞLERDİ. (ALLAH DA ONLARA): “ŞÜPHESİZ Kİ SİZİN BİLEMEYECEĞİNİZ ŞEYLERİ BEN BİLİRİM.” DEMİŞTİ. (Mehmet Okuyan)
Ayeti tercüme edenlerin bir kısmı, ben yeryüzünde bir halife yaratacağım şeklinde tercüme ediyorlar. Biz her iki şekilde de düşünerek ayeti anlamaya çalışalım. Bu ayette melekler Allah'a, bozgunculuk yapan ve kan döken birisini mi görevlendireceksin yada yaratacaksın dediklerine göre, demek ki meleklerin söyledikleri konuda bilgileri var yani buna şahit olmuşlar. İster geçmişte olanlar, isterse o an yaşanıyor olaylardan bilgileri var. Çünkü melekler geleceği bilemez, ancak yaşanmışı bilir. Çünkü insanları tek tek takip etme ve yaptıklarını kayda alma görevleri var. Ne dersiniz Hz. Ademden önce insana benzer toplumlar yaşamış olabilir mi? Neden olmasın. TÜM KAİNATI YARATAN ALLAH, YALNIZCA DÜNYA ÜZERİNDE İNSANLAR, CANLILAR YARATMASI NORMAL Mİ SİZCE? KİM BİLİR KAİNATTA BİZLERİN BENZERİ BİLMEDİĞİMİZ, ALLAH'IN AÇIKLAMADIĞI AKILLI DAHA NİCE VARLIKLAR VARDIR. BU KONUDA DA KUR'AN'DA BAZI BİLGİLER VAR. Önce şunu tekrar etmek isterim, bugün yaşayan tüm insanların, Âdem soyundan geldiğinin açık kanıtları var Kur’an'da. YİNE ALLAH İLK HALİFE OLARAK, HZ. ADEMİ GÖREVLENDİRDİĞİNİ KUR'AN DAN BİLİYORUZ. HZ. ADEM İLE BİRLİKTE BİRÇOK İNSANLAR VAR Kİ, ALLAH ONLARIN ARASINDAN HZ. ADEME HALİFELİK GÖREVİ VERİYOR. KİMİN YADA KİMLERİN ÖNCE YARATILDIĞINI ALLAH BİLİR.
Daha önce Allah bizlerin benzeri insanlar yaratmış olabilir, bu onun için elbette zor değildir. Hatta büyük bir ihtimalle yaratılmıştır ama bizler emin olmadığımız, Kur’an'ın detaylı açıklamadığı, bilgi vermediği konularda sınırı aşarak konuşmamız ve doğruymuş gibi anlatmamız yanlış olur. Daha doğrusu Allah bunu yasaklıyor. Ayette geçen bir kelimeden ya da cümleden yola çıkarak, Kur’an'ın bahsetmediği, açıklamadığı bir hükmü çıkarmamız, bizlere çok yanlış bir kapının açılmasını sağlar. Bu konu ile ilgili, Allah'ın indirdiği iki ayeti sizlere hatırlatmak ve sizlerin üzerinde düşünmenize vesile olmak istiyorum.
Ali İmran 33–34: Şüphesiz Allah, ÂDEM’İ, NÛH’U, İBRAHİM AİLESİNİ (SOYUNU) VE İMRAN AİLESİNİ (SOYUNU) BİRBİRİNDEN GELMİŞ BİRER NESİL OLARAK SEÇİP ÂLEMLERE ÜSTÜN KILDI. Allah, her şeyi hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir. (Diyanet meali)
“İNSANLAR TEK BİR TOPLUMDU. Allah, onlara müjde veren ve uyarılarda bulunan nebîler gönderdi; onlarla birlikte, gerçekleri içeren kitap da indirdi ki ayrılığa düştükleri konularda insanlar arasında o kitap hükmetsin.” (Bakara 213)
Bu iki ayet aslında, bahsettiğimiz konuda sizce bizleri düşündürmüyor mu? Ali İmran 33 ve 34. ayetinde Allah Ademi, Nuh'u, İbrahim ailesini ve İmran ailesini seçip alemlere üstün kıldık diyor. Dikkat ettiyseniz sayılan kişiler SEÇİLMİŞ. Bulundukları toplumdan seçilmiş anlamında kullanıyor kelimeyi. Nuh, İbrahim ailesi, İmran ailesi nin yaşadıkları geniş bir toplumdan/ümmet arasından seçildiklerini hepimiz biliyoruz, bu konuda hiç itiraz eden yok. Peki Hz. Adem'i de Allah seçtik dediğine göre, demek ki geniş bir ümmet/toplum içinden seçmiş olması gerekmiyor mu? Bakara 213. ayetinde de, İNSANLAR İLK ÖNCE TEK BİR TOPLUMDU, YANİ TEK BİR ÜMMETTİ diyor. Daha sonra Allah içlerinden uyaran, müjde veren nebiler gönderdi diyor. Bu ayette sizce düşündürücü değilmi?
Kur'an bilgilerimizi bir araya getirip düşündüğümüzde şunları söyleyebiliriz. Hz. Adem vahiy alan ilk insan diyebiliriz. Ama yaratılan ilk insan dememiz doğru olmaz çünkü Hz. Ademde yaratılmış bir toplum arasından seçilmiş olmalı ki, ALLAH ONU HALİFE OLARAK GÖREVLENDİRSİN, ONA VAHİY GÖNDERİP TOPLUMUNU UYARSIN. Bu durumda ilk yaratılan kimdir sorusuna, bizler cevap veremeyiz, çünkü bu konuda Allah bizleri bilgilendirme gereği duymuş olsaydı bunuda yapardı. AMA BİZLER KUR'AN'DAN ADEM SOYU HAKKINDA, ÇOK ÖNEMLİ BİR BİLGİ EDİNDİĞİMİZİ SÖYLEYEBİLİRİZ. Allah Adem soyunu, yani biz insanların nasıl bir özellikte yarattığını şu iki özelliğinden anlayabiliriz.
Adem soyu dikkatle düşünmediğinde, nefsine çok çabuk yenik düşen, Allah'ın emri olduğu halde yaklaşmaması gereken bir şeye, şeytanın ve şeytanlaşmış insanların kandırması neticesinde nefsine yenik düşüp aldanabilen bir yapısının yanında, meleklerin ve İblisin cinlerin ona boyun eğip saygı duyması gereken bir yapıda, Allah'ın Adem soyunu yarattığını söyleyebiliriz. NE DERSİNİZ BU İKİ TEZATTA YARATILMIŞ BİZ İNSANLARIN NELER YAPABİLECEĞİNİ, DOĞRUSU BEN HAYAL BİLE EDEMİYORUM. İMTİHANIMIZ İŞTE BU KADAR ZOR. BİZLERİN HER AN ALLAH İLE ALDATILANLARIN TUZAĞINA DÜŞEBİLECEĞİMİZİ, LÜTFEN UNUTMAYALIM VE YALNIZ ALLAH'IN İPİ KUR'AN'A SARILALIM.
Bu durumda bizlere düşen, Allah'ın detaylı açıkladığı ve örnekler verdiği konular hakkında konuşmak olmalıdır. Çok net muhkem bir şekilde açıklanmamış, bilgi verilmemiş bir konu hakkında fikirler yürütüp hataya düşmek yerine, Allah bu konularda açık bir bilgi vermemiş, ancak bu kadarını açıklamış demek en doğrusudur. Bizleri yaratan Allah, yaratırken en doğrusunu bilir ve öyle yaratır. Bizler bazı konuları, yetersiz aklımızla değerlendiremeyebiliriz düşüncesiyle, Allah her konuyu detaylı açıklamamış olabilir. Bizlere düşen, açıkça bildirilen örnek verilenler üzerinde düşünmeli ve fikrimizi söylemeliyiz. Emin olamayacağımız bilgilerden yola çıkarak konuşursak, hata yapma riskimiz çok daha büyük olacaktır.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK
https://kuranadavet1.wordpress.com/
https://twitter.com/KURANA_DAVET
http://www.hakyolkuran.com/
https://www.facebook.com/Kuranadavet1/
https://hakyolkuran1.blogspot.com/