Değerli din kardeşlerim, bizler Kur’an ayetlerini eğer, Allah ın örnek verdiği diğer ayetlerinden yardım alarak anlamaya çalışmazda geleneğin, rivayetlerin ve beşeri fıkıh inancının etkisiyle anlamaya çalışırsak, Allah ın istediğini değil, kendi nefislerimizde yarattığımız dini yaşamış oluruz. Bugünkü makalemin konusu, İSLAM DİNİNDE, HAREMLİK SELAMLIK VAR MIDIR ve bir kadın evli olmadığı bir erkeklerle beraber aynı ortamda oturamaz mı, bu konuda sizleri Kur’an ı referans alarak, düşünmeye davet etmek istiyorum.
Günümüz beşeri FIKIH inancının öğretisine baktığımızda, bir kadın evli olmadığı başka bir erkekle aynı ortamda oturamaz, ya da toplu halde bulunamaz şeklinde anlatılır. Bunun detayına girmek istemiyorum, çünkü bizler için beşeri fikirler değil, Allah ın bizleri sorumlu tutacağına hükmettiği Kur’an önemlidir.
Bu konudaki Kur'an ayetlerine bakmadan önce, genel anlamda düşünelim. Bir kadının yalnız başına dışarı çıkamayacağına dair, bir hüküm var mı? Ya da tek başına alışverişe çıkamaz mı? Elbette böyle bir emir Kur’an da yok ama beşeri fıkıh inancı, mezhepler ne yazık ki Allah ın hiç bahsetmediği konularda bile, dinde hükümler koyabiliyor. Böyle bir düşünce zaten, yaradılış kanununa da aykırıdır. Peygamberimiz döneminde kadın toplumsal olaylara katıldığı gibi, savaşlarda da yerini almıştır. Peygamberimizin devrinde, Camilerde günümüzde olduğu gibi perde dahi çekilmeden, birlikte namaz kılındığı anlatılır. Haremlik selamlık, Allah ın emri olsaydı böylemi olurdu?
Hatırlayınız Hac ibadetimizi yaparken, kadın erkek ayrımı yapmadan, hep birlikte, hatta birbirimize çok yakın omuz omuza bir şekilde, Kabeyi tavaf ediyoruz. Bu ibadetimizi yaparken, neden aynı düşünceyi savunmuyoruz? Kadın ve erkek hep birlikte yaşamalıdır, çünkü Allah bizleri her an birbirimizle imtihan ediyor da ondan. Hatırlayınız Nur 30 ve 31. ayetleri. Erkeği de, kadını da uyarıyor Allah, önünüze bakın ve bir birinizi bakışlarınızla etkilemeyin, kötü niyetler beslemeyin birbirinize diye emrediyor. Demek ki kadın ve erkek birlikte yaşayacak ama birbirine saygılı olacak, edebiyle giyinecek ve davranacak. Peygamberimizin döneminde bile, kadınlar ticaretle uğraşıyorlar ve her an erkeklerle muhatap oluyorlardı.
Kur’an da iki ayet vardır ki, bu iki ayeti eğer birbirinden bağımsız anlarda farklı anlamlar yüklersek, Allah ın ne anlattığını değil, nefislerimizin istediklerini anlamış oluruz. İslam dininde haremlik ve selamlık olduğunu iddi edip, kadın ve erkek birlikte oturamaz düşüncesine inananlar, aşağıda örnek verdiğim, ÖZELLİKLE PEYGAMBERİMİZİN EŞLERİNDEN BAHSEDİLEN, AYETİ ÖRNEK GÖSTERİRLER. Önce ayeti yazalım, daha sonrada bu ayette geçen, örnek gösterilen cümle üzerinde birlikte düşünelim.
Ahzab 53: Ey iman etmiş kimseler! Yemek için izin verilmeden, vakitli vakitsiz nebînin evlerine girmeyin; davet edilirseniz girin, yemeği yiyince dağılın. Orada bir sohbet ortamı da aramayın. Bu haliniz nebîyi üzüyor ama sizden çekiniyor. Allah gerçeği söylemekten çekinmez. ONUN EŞLERİNDEN BİR ŞEY İSTEDİĞİNİZDE, PERDE ARKASINDAN İSTEYİN. Bu sizin gönülleriniz için de, onların gönülleri için de daha nezih olur. Allah'ın elçisini üzmeye ve onun arkasından eşlerini nikâhlamaya asla hakkınız yoktur. Böyle yapmanız Allah katında ağır bir kusur olur.
Bu ayette çok özel ve önemle dikkatlerin çekildiği konulara değiniliyor ve deniyor ki. Allah ın elçisini, olur olmaz konularda rahatsız etmeyin, gerektiğinde evine ziyarete gidin. Peygamberimizin o dönemini hayal ediniz bir an. Kafamıza takılan her konuyu, sorgusuz ve izinsiz evine gittiğimizi düşünün, Peygamberimizin ve eşlerinin durumu sizce nasıl olur? Eşleri hizmet etmekten yorgun düşmüş ve Peygamberimizde onca kalabalığa anlatmaktan ne hallere gelmiştir kim bilir. İşte Allah o günkü toplumu bu konuda uyarıyor. HEM ELÇİSİNİN DURUMU HAKKINDA, HEM DE EŞLERİ KONUSUNDA. Her niyette insanın oraya gittiğini düşündüğünüzde, bu uyarıların çok özel bir konuya, özellikle peygamber ve eşleri konusuna dikkat çekmek adına yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu konuda bir örnek verelim ki, ayeti daha iyi anlayabilelim.
Ahzab 32: Ey Nebi’nin hanımları! Siz kadınlardan herhangi biri gibi değilsiniz. Allah'tan sakınıyorsanız cilveli konuşmayın, kalbi bozuk olan kimse umuda kapılır. Sözü, ciddiyeti bozmadan söyleyin.
Ayete dikkat ettiyseniz, Allah peygamber eşlerini dikkatle uyarıyor ve siz diğer kadınlar gibi değilsiniz diyerek, onların çok özel konumlarına dikkat çekiyor. Yani ayetteki hitap peygamber eşlerine. Acaba ayette geçen, eşlerinden bir şey istediğinizde, onlardan perde arkasından isteyin sözünden ne kast ediliyor olabilir? Eğer Peygamberimizin eşlerinin yüzünü göremezler, bu yasaklanmıştır diye anlarsak, peygamberimizin eşlerinin hiç dışarıya çıkmadığını ve onların peçeyle gezdiğini söylemiş oluruz ki, bu düşünceyi destekleyecek Kur'an da hiçbir örnek olmadığı gibi, Peygamberimizin döneminde yaşanmış hiç bir örnek yoktur. Çünkü o dönemde yaşayan kadınların, yüzleri kapalı değil açıktı. Geleneklerinden ve sıcaktan dolayı giyindikleri dış giysileri, yani cilbab ları vardı. Ahzap suresi 53. ayeti, Ahzab 6. ayet ışığında anlamalıyız. bakın bu ayetin ilk cümlesinde ne diyor. "BU NEBİ, MÜMİNLER İÇİN KENDİ CANLARINDAN ÖNCE GELİR, EŞLERİ DE ONLARIN ANNELERİDİR." Peygamberimizin eşinin, bir zamanlar ticaretle bizzat uğraştığını unutmayalım. Bu ayette geçen hicab kelimesinin, mecazi anlamda kullanıldığı anlaşılıyor. Ayette HİCAB diye geçen bu kelimeye, ayette Muhammed Esed bakın nasıl bir açıklama yapmış ve ne anlama geldiği konusunda bilgi vermiş. Yorum sizlerin.
“Hicâb terimi, iki şey arasına giren veya birini diğerinden ayıran, koruyan veya gizleyen nesneyi ifade eder; kullanıldığı yere göre, HEM SOMUT HEM DE SOYUT ANLAMLARIYLA “BARİYER”, “ENGEL”, “DUVAR”, “CAM”, “PERDE”, “ÖRTÜ” VB. GİBİ KELİMELERLE KARŞILANABİLİR. Hz. Peygamber'in eşlerine ancak bir “perde” yahut “pencere” arkasından yaklaşılması emri, Hz. Peygamber'in birçok Sahâbesi'nin yaptığı gibi, lafzî anlamıyla anlaşılabileceği kadar “MÜMİNLERİN ANNELERİ”NE GÖSTERİLMESİ GEREKEN DERİN SAYGIYI İFADE EDEN MECAZÎ ANLAMIYLA DA YORUMLANABİLİR.” (Muhammed Esed)
Şimdide bu konuyu Kur’an dan, başka bir ayetten anlamaya çalışalım. Çünkü Allah biz her şeyden nice örnekleri, değişik ifadelerle verdik ki anlayasınız diyordu. Acaba İslam dininde, Allah ın kanunlarında, eşler ile birlikte aileler, dost ve arkadaşlarıyla birlikte oturup, sohbet edip birlikte yemek yiyemez mi? Gelin bu konuya Kur’an dan delil, kanıt arayalım.
Nur 61: Köre güçlük yoktur; topala güçlük yoktur, hastaya güçlük yoktur. Sizin için de gerek kendi evlerinizden gerekse şu kişilerin evlerinden yemek yemenizde bir sakınca yoktur. Babalarınızın evleri yahut annelerinizin evleri yahut erkek kardeşlerinizin evleri yahut kız kardeşlerinizin evleri yahut amcalarınızın evleri yahut halalarınızın evleri yahut teyzelerinizin evleri yahut anahtarı size teslim edilmiş olan evler yahut ARKADAŞLARINIZIN EVLERİ. HEP BİRLİKTE YAHUT AYRI AYRI YEMENİZDE SİZİN İÇİN HİÇBİR SAKINCA YOKTUR. Evlere girdiğinizde, Allah katından bir esenlik, bir bereketlilik, bir temizlik dileği olarak KENDİNİZE ( BİRBİRİNİZE) DE SELAM VERİN. Allah size ayetleri işte böyle ayan-beyan bildiriyor ki, aklınızı çalıştırabilesiniz.
Prof Mehmet Okuyan hocamız, bu ayeti tercüme ettikten sonra, dip notunda şöyle diyor. "BU AYET HAREMLİK-SELAMLIK UYGULAMASININ ZORUNLU OLMADIĞININ DELİLİDİR." Ayeti okuduğunuzda, siz aileler eşleriyle birlikte oturup sohbet edemez, kadın erkek birlikte yemek yiyemez diye mi anladınız, yoksa bu ayette elbette dostlarımızla, akrabalarımızla birlikte oturabileceğimizi mi anladınız? Ayet çok açık kadın erkek ayrımı yapılmadan, birlikte olabileceğimizi söylüyor. Kur’an ın hiçbir ayetinde Allah, bu ayetin tam tersi ni yani, kadın erkek birlikte oturamaz diye bir hüküm zaten vermemiştir. Bunu söyleyen geleneklerin oluşturduğu FIKIH inancıdır. Fıkıh da asla din değildir. Ayetin son kısmında, aslında çok önemli bir konuya dikkat çekiyor ve diyor ki, EVLERE GİRDİĞİNİZDE DOSTLUĞUN, KARDEŞLİĞİN VE BEREKETİN SİMGESİ OLARAK BİR BİRİNİZE SELAM VERİN, SELAMLAŞIN. İslam ın da özünde bu yatıyor. Birlikte dostça kardeşçe, birbirimize güvenerek birlikte yaşamayı öğrenmek. Asıl amaç bu, ama bizler Allah ın bizlere aşılamak istediği bu amacı, hiç anlayamadığımız için, kadını sosyal toplumdan uzaklaştırdık ve onu günah nedeni saydık. KENDİ NEFSİMİZİ ISLAH EDECEĞİMİZE, KADINI TOPLUMDAN, YAKINIMIZDAN UZAKLAŞTIRDIK. Yani kolay olanı seçtik ve Allah ın imtihanından kaçtık. Sonucunu da görüyoruz. Kendi nefsimizdse yarattığımız şeriatı Allah a nispet ederek, Allah a iftira attığımızın farkında bile olamıyoruz. Ondan sonrada İslam'ın şeriatı ile yönetiyoruz dedikleri kendi nefsi şeriatlarıyla yönetmeye çalışanların hışmından, adaletsizliklerinden Müslümanlar kaçıyor. ÜZÜCÜ OLAN İSE SIĞINMAYA ÇALIŞTIKLARI TOPLUMLAR, HRİSTİYAN ÜLKELER.
Kur’an selamlaşma konusuna önem verir ve bir birimizle selamlaşmamızı ister. Selamlaşmak dostluğun, kardeşliğin ilk göstergesidir. Selam verdiğimiz kişiye şunu söylemiş oluyoruz, bana güven benden size zarar gelmez. Ben sizin dostunuzum. Bu duyguları taşıyan hiç kimse, karşısındaki arkadaşın karısına, kızına kötü niyetle bakar mı? Bakıyorsa o dost değil düşmandır, derhal yakınından uzaklaştırılmalıdır. İşte bizler bu dünyada, böyle imtihanlardan geçiyoruz.
Allah ın kurmak istediği adaletli İslam düzeninde, kadın ve erkek ayrımı yoktur, yanyana birlikte yaşar. Herkesin kendi görevleri vardır ve hiç kimse cinsiyetinden dolayı dışlanamaz, kötülüğün ana nedeni olarak gösterilemez. KÖTÜLÜK NEFİSLERİMİZDEDİR, KENDİ YARATTIĞIMIZ YANLIŞ DÜZENDEDİR. KİM NEFSİNİ TERBİYE ETMEDİYSE, O KİŞİDEN HER TÜRLÜ KÖTÜLÜK GELİR, KADIN YA DA ERKEK FARK ETMEZ. Geleneksel İslam anlayışı ne yazık ki kadını, adeta şeytanın elçisi gibi göstermeye çalışmış ve toplumdan uzaklaştırıp, izole edilmesi gerektiği kanısına varmışlardır. Bu düşünce Allah ın emri değil, eğitmesi zor geldiği, nefislerin uslanmaz iftiralarının eseridir. Peygamberimizin dini anlayışı ve hayata geçirişi ile ilgili bir bilgi aktarmak istiyorum sizlere. Allah ın Elçisinin İslam anlayışı ile günümüz İslam anlayışının, ne kadar farklı olduğunu gösteriyor. Kur'an a uyan onun onayını alan doğru ve güzel örnek, bizler için her zaman başımızın tacıdır.
5478- İbnu Ömer radıyallahu anhüma, Resûlullah aleyhissalatu vesselam’ın: “Birinizin hanımı mescide gitmek için izin talep ederse ona mani olmasın (izin versin)” dediğini haber vermişti. Bilal İbnu Abdillah: “ALLAH’A YEMİN OLSUN, BİZ ONLARA MANİ OLACAĞIZ!” dedi. Bunun üzerine Abdullah radıyallahu anh, ona yaklaşıp öyle hakaretamiz söz sarfetti ki, böylesini hiç işitmedim. Sonra şunu ekledi: “Ben sana Resûlullah aleyhissalatu vesselam’dan haber veriyorum; sen ise durmuş, “Vallahi mani olacağız” diyorsun!”
Kaynak: Buhari, Cum’a 12, Ezan 162, 166, Nikah 116; Müslim, Salat 134, (442); Muvatta, Kıble 12, (1, 197); Ebu Davud, Salat 53, (566, 567, 568); Tirmizi, Salat 400, (570).
Ne yazık ki günümüzde, Allah ın Resulü örnek alınmıyor. Çünkü Allah ın Resulü yalnız Kur'an a uymuş ve yalnız Kur'an ı ümmetine tebliğ etmişti. Rivayetler Kur'an ın önüne geçdiği içindir ki, Allah ın şeriatı bir kenara konmuş mezhepler, cemaatlar hatta tarikatlar kendi şeriatlarını yaratıp, bu Allah ın şeriatı diyerek, Allah a iftira etmekten çekinmemişlerdir. O gün dahi Müslüman olduğunu söyleyen toplum, daha Allah ın Resulü hayattayken, kendi nefislerine göre İslam ı şekillendirmeye çalışmışlarsa, aradan geçen yaklaşık 1400 yıl sonra İslam ne hale gelmiş olabilir, onu düşünmek bile istemiyorum.
DİLERİM BİR GÜN, MÜSLÜMAN TOPLUMLARI OLARAK, KUR'AN GERÇEKLERİ İLE BULUŞUP, KADINI VE ERKEĞİYLE DOSTÇA KARDEŞÇE HUZUR İÇİNDE BİRLİKTE YAŞAMASINI ÖĞRENİRİZ.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK