Bizler İslam ı yaşarken, ne yazık ki söylenenleri, hiç araştırma gereği duymadan iman ediyor ve doğruluğundan emin olamadığımız bilgilere inanmakta, hiç sakınca görmüyoruz. Hâlbuki Allah emin olmadığınız bilgilerin ardı sıra gitmeyin sorumlu tutarım, diye bizleri uyarmıyor muydu?
Allah yemin ederek birçok kez, acaba gönderdiği Kur’an ı kolaylaştırdım dedikten sonra, bizlerin bazı nefsi küçük hatalarından kaynaklanan suçlar için, büyük cezalar verir mi? Örneğin nefsimize yenilip, sebepsiz bozduğumuz orucun karşılığı olarak, 60 gün oruç tutacaksın der mi? Yoksa bu derece fazla oruç cezaları, kendi şahsi ibadetlerimizin dışında, daha kötü büyük suçlar için mi örnekler verilmiş Kur’an da, gelin onları Allah ın zikrinden anlamaya çalışalım.
Hepimiz biliriz Ramazanda, orucumuzu rahatsızlık halinde bozmamız yada tutamadığımız durumlarda, daha sonra tutmamız gerektiği Kur’an da apaçık yazar. Yine oruçluyken hastalık ya da zorunlu bir neden yokken bozanlar içinde, 60+1=61 gün tutulması gerektiği hükmü Kur’an da hiç bahsedilmediği halde, mezheplerde rivayet hadislerde geçer. Bu bilgilerin, hükümlerinin de peygamberimize ait olduğu anlatılır. Acaba gerçekten nefsine yenilip, kasti orucunu bozan bir insan, 61 gün Kefaret orucu tutması gerekiyor mu? Bu sözler peygamberimize ait olabilir mi?
Gelin yine peygamberimizin bizlere öğütlediği yolu, yani benim adıma uydurulacak sözleri, Kur’an ile karşılatırınız ki, benim sözüm olup olmadığını anlayasınız, önerisinden yola çıkarak, Kur’an dan araştıralım. Bu hükme Kur’an onay veriyor mu? Önce yazacağım şu ayetleri dikkatle düşünelim.
Nisa 28: Allah size hafiflik getirmek istiyor. Çünkü insan çok zayıf yaratılmıştır.
Kehf 54: Andolsun, biz bu Kur’an’da insanlar için her türlü misali değişik şekillerde açıkladık. Fakat insan tartışmaya her şeyden daha çok düşkündür.
Yukarıdaki ayetler çok dikkat çekici ve düşündürücüdür. Allah yarattığı kulları için çok zayıf yaratılmışlardır, onun için sizlere hafiflik, kolaylık getirdim dedikten sonra, acaba nefsine yenik düşüp orucunu nedensiz bozan kuluna, bozduğu oruç kadar mı tutmasını ister, yoksa 60 gün tutacaksın diye cezamı verir? Devamındaki ayette insanın ne denli kanıtsız mesnetsiz, emin olmadan tartıştığına, güzel bir örnektir.
Allah ın kolaylaştırdığı İslam dinini, nasıl zorlaştırdığımızın lütfen artık farkına varalım. Bu yanlışları yaparak, tüm âleme indirilmiş Kur’an ı toplumlara anlatıp, onları İslam dinine davet edemeyiz. Bizler dinimizi en doğru, kesin kanıt KUR’AN A göre yaşamalıyız ki, gerçek İslam ın tadına varalım, ruhunu keşfedelim, ondan fayda sağlayalım. Allah bir konuda hüküm vermiyor da susuyorsa, mutlaka bizlere bir rahmettir, kolaylıktır bunu da unutmayalım. Şimdi Kur’an a bakalım, oruç konusunda ve tutulmayan oruçlar konusunda Rabbimiz neler söylüyor.
Bakara 184: (Oruç) Sayılı günlerdir. Artık sizden kim hasta ya da yolculukta olursa tutamadığı günler sayısınca başka günlerde (tutsun). Zor dayanabilenlerin üzerinde bir yoksulu doyuracak kadar fidye (vardır). Kim gönülden bir hayır yaparsa bu da kendisi için hayırlıdır. ORUÇ TUTMANIZ, EĞER BİLİRSENİZ SİZİN İÇİN DAHA HAYIRLIDIR.
Bakara 185: Kur'ân, insanlara bir rehber, bu rehberliğin apaçık delili ve doğruyu yanlıştan ayırt edici bir ölçü olarak Ramazan ayında indirilmiştir. BUNDAN DOLAYI, SİZDEN KİM BU AYA ULAŞIRSA, BU AYDA ORUÇ TUTSUN. ANCAK HASTA VEYA SEYAHATTE OLAN, BAŞKA GÜNLERDE AYNI GÜNLER MİKTARINCA ORUÇ TUTSUN. ALLAH SİZİN İÇİN KOLAYLIK DİLER, ZORLUK İSTEMEZ. Bütün bunlar, sayıyı tamamlamanız ve size doğru yolu göstermesine karşılık, Allah'ı tazim etmeniz ve O'na şükretmeniz içindir.
Yukarıdaki iki ayete baktığımızda, Allah oruç tutulmaması gereken koşulları sayıyor. Hasta ve yolculuk hali dışında oruç tutun, çünkü bunu yapmanız sizin için en doğru olanıdır diyor. Üzerinde yine dikkatle düşünmemiz gereken cümle, ALLAH SİZİN İÇİN KOLAYLIK İSTER; O SİZİN İÇİN ZORLUK İSTEMEZ sözleridir. Bunları söyleyen Allah, bir orucu nefsimize hâkim olamayıp bozduğumuzda, bunun yerine 60 gün tutacaksın diyor olabilir mi? Deseydi diğer hükümleri gibi, bunu da apaçık Kur’an da yazardı, bunu lütfen unutmayalım. ALLAH IN O EŞSİZ ŞEFKATİNİ, BAĞIŞLAYICILIĞINI, KENDİ NEFİSLERİMİZDE ŞEKİLLENDİREREK, ALLAH A İFTİRA ETMEYELİM. Ayette geçen, dikkat çeken bir hüküm ise, TUTULMAMIŞ OLAN GÜNLERİ TAMAMLAMAMIZI İSTİYOR RABBİMİZ. Sizce bu cümle, sorduğumuz soruya apaçık cevap vermiyor mu?
Dikkat ederseniz daha farklı bir hüküm verilmemiş. Örneğin orucunu kasti bozan, bozduğu günden fazla şu kadar tutsun diye tek bir hüküm yok. Yok olduğunu açıkça gördüğümüz halde, bizler bakın bu konu eksik kalmış deme hakkına sahip miyiz? Yoksa verilmeyen bir hükümden, sorumlu olmayacağımızı mı anlamalıyız? İşte bu soruyu kendimize eğer doğru sorarsak, doğru cevabı da alırız. Bakın Allah nasıl bir konuda, iki ay peş peşe oruç tutulmasını istiyor.
Nisa 92: Bir müminin bir mümini öldürmeye hakkı yoktur; yanlışlıkla olursa başka. Kim bir mümini yanlışlıkla öldürürse, bir mümin esiri özgürleştirmesi ve öldürülenin ailesine ödenecek diyet vermesi gerekir; (öldürülenin velileri) bağışlarlarsa başka. Eğer öldürülen mümin, size düşman olan topluluktan ise mümin bir esiri özgürleştirmek gerekir. Eğer aranızda anlaşma olan bir topluluktan ise ailesine ödenecek diyet ve bir mümin esiri özgürleştirmesi gerekir. KİM BULAMAZSA ART ARDA İKİ AY ORUÇ TUTAR. Bu Allah tarafından dönüşünün (tevbesinin) kabulü içindir. Allah bilir, doğru kararlar verir.
Aslında yukarıdaki ayet, biraz düşünene çok şeyler anlatıyor. Yanlışlıkla bir cana kıyan bir insanın, kefareti anlatılıyor detaylı bir şekilde. En sonunda tüm bunları yapamayanın hükmünü bakın nasıl veriyor Rabbimiz. Tövbenin kabulü için iki ay, peş peşe oruç tutması gerekir diyor. Bu örnekten yola çıkarak, birlikte düşünelim isterseniz. Yüce Rabbimiz yemin billâh ederek, sizler için kolaylaştırdım dediği bir dinde, kasti nefsimize yenilip bozduğumuz bir oruç ile yine yanlışlıkla dahi olsa öldürdüğümüz, cana kıydığımız bir insana karşılık verilen Kefaret, ceza orucu aynı olabilir mi? Allah ın verdiği aklı kullanmasını bilen, doğru sonuca ulaşacaktır.
Yine Allah ın rehberinden, bu konuyla ilgili bizlere örnek olacak ayetlere bakmaya devam edelim. Mücadile 4. ayetin öncesinde. Allah kadınlarına zıhar edip, yani eşlerini boşamak için sudan nedenler uydurup, yuvasını kendi zevkine göre dağıtıp boşadıktan sonra, pişman olup tekrar geri almak isteyenlerin, yaptığı hatalı davranışlarına karşılıkta Rabbimiz, bir köleyi azat etmeleri yani özgürlüğüne kavuşturmalarını istiyor. Bu imkânı bulamayanlar içinde bakın nasıl bir Kefaret, sorumluluk yüklüyor.
Mücadele 4: Esir bulamayan kişi, karısına dokunmadan önce PEŞ PEŞE İKİ AY ORUÇ TUTMALIDIR. Buna gücü yetmeyen altmış çaresizi doyursun. İşte bu, Allah’a ve elçisine inanıp güvendiğinizi göstermeniz içindir. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlardır; bunları görmezden gelenlere (kafirlere) acıklı bir azap vardır.
Dikkat ederseniz Allah 60 gün oruç tutma cezasını, çok büyük suçların affı için emrediyor. Orucu sebepsiz bozan için değil. İki örneğin birinde, yanlışlıkla adam öldürmenin kefareti için, diğerinde ise erkek kendi nefsi arzularının etkisiyle, uydurma sebebler yaratıp eşini boşayıp, daha sonra pişmanlığının neticesinde tekrar evlenmeye kalkanlara verilen cezada, iki ay oruç kefaretini getiriyor. Lütfen Allah ın vermediği hükümleri vermiş gibi gösterip, hem dine zarar vermeyelim, hem de Allah a ve Elçisine iftira atmış durumuna düşmeyelim. Kur’an a bakmaya devam edelim.
Maide 89: Allah sizi yeminlerinizdeki boş lakırdıdan ötürü hesaba çekmez, ama bilinçli olarak gerçekleştirdiğiniz yeminlerden sizi sorumlu tutar. Böyle bir yeminin kefareti, ailenize yedirmekte olduğunuzun orta derecesinden on yoksulu doyurmak, yahut onları giydirmek yahut da özgürlüğünden yoksun kalmış bir benliği özgürlüğüne kavuşturmaktır. BUNLARA İMKÂN BULAMAYAN ÜÇ GÜN ORUÇ TUTAR. Yemin ettiğinizde yeminlerinizin kefareti işte budur. Yeminlerinizi koruyun. Allah size ayetlerini böyle açıklar ki şükredebilesiniz.
Bu ayette anlatılmak istenen, çok ciddi bir konu var. Allah konuştuğunuz boş sözlerinizden, lakırdılarınızdan değil ama Allah ı şahit tutarak, onun adını kullanarak ettiğiniz yemin, yani verdiğiniz sözlerinizden, sizleri sorumlu tutarım diyor ve yapılması gereken kefareti açıklıyor. Dikkat ederseniz maddi gücü olmayıp onları yapamayanlara da üç gün oruç tutması gerektiğini belirtiyor. Kur’an ın adaletinin temeli, aşağıdaki şu ayetlerde çok net anlaşılmaktadır.
Enam 160: Kim bir güzellikle gelirse ona, getirdiğinin on katı var. Kötülükle gelene ise YAPTIĞININ KADARINDAN FAZLA CEZA VERİLMEZ. Onlar, haksızlığa uğratılmayacaklardır.
Bakara 179: Ey aklı ve gönlü işleyenler, KISASTA SİZİN İÇİN HAYAT VARDIR. Bu sayede korunmanız umulmaktadır.
Sanırım Allah ın adaleti ile bizlerin kendi nefsimizde yarattığımız adalet birbirini tutmuyor. Çünkü Allah bağışlayıcıdır, affedicidir. Ama bizler duygularımızın ve nefsimizin esiri olmuş, yaşayıp gidiyoruz. Zerre kadar Allah ın kitabı Kur'an ı rehber almadan, batılın esiri olmuşuz.
Rivayet ve sanı sözleri, adeta dinin asli unsuru yapıp dini zorlaştırıp, toplumu dinden soğutanların, büyük vebal altında olacaklarını unutmayalım. Allah ın bizler için kolaylaştırdığı dini, batıl ve hurafelerle lütfen zorlaştırmayalım.
Saygılarımla
Haluk GÜMÜŞTABAK